POPRZEDNIA STRONA

Bitwa o Bolonię.

Do marca 1945 roku walki 2 Korpusu Polskiego nad rzeką Senio miały charakter pozycyjny. Oddziały obsadzały obronę nad rzeką, ograniczając się do działań rozpoznawczych i walki ogniowej. W marcu rozpoczęto przygotowania do nowej ofensywy w Dolinie Lombardzkiej. W ramach ofensywy 8 Armii brytyjskiej 2 Korpus Polski otrzymał zadanie sforsowania rzeki Senio na północ od Faenzy i, działając na głównym kierunku armii we współdziałaniu z prawym sąsiadem — z dywizją nowozelandzką, rozwinąć natarcie w celu przecięcia drogi Ferrara — Bolonia, po czym, manewrem oskrzydlającym z północy, odciąć Bolonię. Droga to tego miasta prowadziła przez siedem rzek (Senio, Santerno, Sellustra, Sillaro,Gaiano, Idice, Svena) a każda z nich to były  umocnione pozycje nieprzyjaciela, system zorganizowanych pułapek i pól minowych . Dowódca 2 Korpusu Polskiego, gen. W. Anders, postanowił dokonać forsowania Senio siłami 3 Dywizji Strzelców Karpackich, a dla rozwinięcia powodzenia wprowadzić do walki 5 Kresową Dywizję Piechoty i obydwiema dywizjami, przy wsparciu 2 Brygady Czołgów, opanować rejon na północ od Bolonii.

Piechota polska i czołgi w rejonie Bolonii.

Natarcie rozpoczęto 9 kwietnia 1945 roku. Po kilkugodzinnym przygotowaniu artyleryjskim i lotniczym, w którym uczestniczyło 1200 dział i ponad 700 ciężkich bombowców (po raz pierwszy we Włoszech zastosowano tzw. bombardowanie dywanowe) — 3 Dywizja Strzelców Karpackich rozpoczęła forsowanie rzeki Senio. Jedna z fal amerykańskich bombowców -18 samolotów typu Liberator, lekkomyślnie   położyła dywan o 5 km. za blisko na oddziały Dywizji — zabijając ponad 50 i raniąc ponad 150 żołnierzy. Mimo to Dywizja kontynuowała forsowanie — przełamując niemiecką obronę nad Senio, a następnie nad rzeką Santerno, gdzie rozbito niemiecką 4 Dywizję Spadochronową. Rozwijając dalsze natarcie Polacy zmuszeni byli forsować liczne w tym rejonie przeszkody wodne i zdobywać miejscowości zawczasu przygotowane do obrony. Działania jednostek polskich, a także sukcesy oddziałów brytyjskiej 8 Armii od wschodu i 5 Armii USA od południa, z rejonu Florencji, zmusiły nieprzyjaciela do odwrotu. Gen W. Anders postanowił przejść do działań pościgowych. W tym celu utworzył zgrupowanie „Rud" pod dowództwem płk. Rudnickiego, złożone z 3 Brygady Strzelców Karpackich z czołgami i artylerią, z zadaniem rozwinięcia pościgu po szosie Nr 9. Grupa ta odcięła niemieckie pozycje rozmieszczone w terenie górzystym i 17 kwietnia zdobyła Castel San Pietro.

Szlak bojowy 2 Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej.

Kierunki natarć wojsk polskich i amerykańskich w bitwie o Bolonię..

20 kwietnia oddziały 2 Korpusu sforsowały rzeki Giana i Idice, a 21 o godzinie 6.05   9 batalion strzelców karpackich z 3 Brygady wkroczył jako pierwszy do Bolonii i zawiesił nad miastem polską flagę. O godzinie 8.00 weszli amerykanie z 5 Armii. O tempie posuwania się świadczy odległość przebyta w ostatniej fazie : Polacy mieli do przebycia 50 km , a Amerykanie zaledwie 20 km, mierząc od miejsca wyruszenia do Bolonii. 2 Korpus Polski przez 13 dni wiązał trzy najlepsze dywizje Niemców ( 26 pancerna oraz 1 i 4 spadochronowa) w brawurowych uderzeniach przez cztery rzeki i dziewięć kanałów , umocnionych i świetnie bronionych.

Odddziały polskie w wyzwolonej Bolonii.

25 kwietnia 1945 r. Spotkanie wojsk polskich i amerykańskich na ulicach Bolonii. Uścisk dłoni gen. Rudnickiego z oficerem amerykańskim.

Przełamanie frontu pod Bolonią i wyzwolenie tego miasta miało decydujące znaczenie dla zadania Niemcom ostatecznej klęski na tronie włoskim. Oddziały 2 Korpusu Polskiego wkroczyły do Bolonii witane owacyjnie przez ludność. Z rozkazu dowódcy 8 Armii Polacy pozostali w tym rejonie nie biorąc już udziału w dalszym pościgu. 9 batalionowi strzelców karpackich nadano uroczyście miano Bolońskiego, 17 dowódców otrzymało honorowe obywatelstwo miasta, senat Bolonii wręczył też żołnierzom polskim 215 specjalnie wybitych medali pamiątkowych z napisem „Al liberatori che primi entrarono in Bologna 21 Aprile 1945 — per benemerenza" („Oswobodzicielom, którzy pierwsi weszli do Bolonii 21 kwietnia 1945 — w dowód zasługi"). Nowy dowódca 8 Armii brytyjskiej gen. Mac Creery w rozkazie pochwalnym skierowanym do żołnierzy 2 Korpusu Polskiego napisał: "W Waszym marszu historycznym drogą Via Emilia prowadzącą z Faenzy do Bolonii , mieliście jako przeciwników wyborowe wojsko nieprzyjaciela. Trzem najlepszym dywizjom niemieckim : 26 dywizji pancernej, 1 oraz 4  dywizji spadochronowej zadaliście ciężkie straty w ludziach i sprzęcie... . W tej wielkiej bitwie wykazaliście wspaniałego ducha walki , wytrwałość i sprawność bojową . Przesyłam Wam moje najgorętsze powinszowania oraz wyrazy podziwu dla wszystkich oficerów i szeregowych...". W sumie straty polskie poniesione w operacji pod Bolonią wyniosły 600 rannych oraz 300 poległych żołnierzy, którzy spoczęli na miejscowym cmentarzu.

Polska flaga na wieży ratuszowej w Bolonii.

Dyplom honorowy miasta Bolonii dla żołnierzy polskich.

SZTANDARY

SAMODZIELNEJ BRYGADY STRZELCÓW KARPACKICH

oraz

3 DYWIZJI STRZELCÓW KARPACKICH.

Replika sztandaru 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Sztandar oryginalny został przejęty  w dniu  3 maja 1942 roku  przez 3 DSK od Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich . Sztandar dla SBSK został ufundowany przez  uchodźców polskich w Palestynie w Latrun. Na sztandarze oryginalnym na dolnym ramieniu Krzyża Kawalerskiego były wychaftowane daty : 1942-1947, zaś na replice w ich miejsce   wyhaftowano inicjały i datę : 22 BPG 1992.

22 Brygada Piechoty Górskiej z Nysy (22 BPG) w sposób uroczysty przejęła w dniu

3 maja 1992 roku tradycje bojowe jednostek karpackich to jest:

11 Karpackiej Dywizji Piechoty (1919-1939)

Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (1940-1942)

3 Dywizji Strzelców Karpackich (1942-1947)

przyjmując z rąk kombatantów  replikę sztandaru bojowego 3 DSK.

Wykaz sztandarów 3 DSK:

SAMODZIELNA BRYGADA STRZELCÓW KARPACKICH

a od 3 maja 1942 roku

3 DYWIZJA STRZELCÓW KARPACKICH

Przekazany delegacji Brygady Karpackiej 29 czerwca 1941 roku , wręczony pod Sidi Haneish

od 3 maja 1942 roku sztandar 3 DSK.

Sztandar ufundowała kolonia polska w Latrun w Palestynie.

 

8 BATALION STRZELCÓW KARPACKICH 3 DSK

Wręczono 11 sierpnia 1946 roku w Imola.

Sztandar ufundowało społeczeństwo włoskich miast Imola i Senigalia.

 

9   "BOLOŃSKI"  BATALION STRZELCÓW KARPACKICH 3 DSK

Wręczono 21 kwietnia 1946 roku w Bolonii.

Sztandar ufundowało społeczeństwo Bolonii , Uniwersytet Boloński i kardynał

Mussali Rocca.

 

PUŁK UŁANÓW KARPACKICH  3 DSK

Wręczono 17 listopada 1945 roku w Macarecie.

Sztandar ufundowało społeczeństwo polskie w Rzymie.

 

12 PUŁK UŁANÓW PODOLSKICH 3 DSK

Wręczono 11 listopada 1945 roku w Cingoli.

Sztandar ufundowali lotnicy Polskich Sił Powietrznych.

Sztandary przechowywane są w Instytucie Polskim i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie.

 

VIRTUTI MILITARI.

Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy.

 2 BATALION STRZELCÓW KARPACKICH

VM Nr 13309 nadany 11 listopada 1966 r w Londynie za:

- kampanie 1940-1941 w Afryce

- kampanie 1944-1945 we Włoszech

3 BATALION STRZELCÓW KARPACKICH

VM Nr 13310 nadany 11 listopada 1966 r w Londynie za:

- kampanie 1940-1941 w Afryce

- kampanie 1944-1945 we Włoszech

4 BATALION STRZELCÓW KARPACKICH

VM Nr 13311 nadany 11 listopada 1966 r w Londynie za:

- kampanie 1944-1945 we Włoszech

Opracowanie strony:  © P.Jaroszczak - Przemyśl 1999.